Om een rekening bij een Nederlandse bank te openen stellen alle banken als voorwaarde dat je in Nederland woont en staat ingeschreven bij een gemeente. Daarnaast is een geldig identiteitsbewijs of een verblijfsvergunning nodig. Als je niet staat ingeschreven bij de gemeente is het dus niet mogelijk om een Nederlandse rekening te openen. Maar, dat betekent niet dat je geen bankrekening zonder adres kunt openen. Hieronder leggen we uit wat de eventuele mogelijkheden en uitzonderingen zijn: bankrekening openen zonder vaste verblijfplaats.
Bankrekening openen zonder vaste verblijfplaats
Er is een uitzondering op de bovenstaande regel voor mensen die dakloos zijn. Iemand die geen bankrekening heeft, wordt maatschappelijk buitengesloten. Zonder bankrekening kan men geen inkomen ontvangen, contant geld pinnen of rekeningen betalen. Het Ministerie van Financiën wilde dat voorkomen en heeft daarom in 2001 afspraken met de Nederlandse banken en het Leger des Heils gemaakt, vastgelegd in het Convenant Basisbankrekening.
Daklozen inschrijfadres
Heb je een postadres nodig en zijn er geen vrienden die je vertrouwt met je post, zijn er een aantal manieren om aan een inschrijfadres te komen. Een goede website met meer informatie over een inschrijfadres voor daklozen is die van de Straatjurist. In Amsterdam bijvoorbeeld zijn dit de mogelijkheden:
- Als je je inschrijft bij je bijstandsuitkering, ontvang je een postadres. Dit doe je bij de balie Bijzondere Doelgroepen. Als je een andere uitkering krijgt dan alleen bijstand, kan dit niet hier.
Ben je regiogebonden Amsterdammer zonder vaste verblijfplaats (bewijs van verblijf in de opvang), verschaft HVO Querido je een postadres. Voorwaarde is verder identificatie en bewijs van inkomen (loondienst of UWV-/SVB-uitkering).
De Daklozenvakbond is de derde mogelijkheid om een postadres te krijgen. Ook daar zijn regiobinding en identificatie voorwaarden. Daarnaast moet je je post minimaal eens in de twee weken op te halen. Dit postadres krijg je voor drie maanden met twee herhalingen mogelijk, dus maximaal negen maanden. Je mag het postadres niet voor een eenmanszaak gebruiken, niet bij vrienden slapen. Het is ook niet bedoeld voor alleenstaande vrouwen met kinderen.
In Rotterdam kun je bijvoorbeeld een postadres aanvragen bij de Basisregistratie Personen of bij familie of vrienden. Altijd geldt: het mag geen postbus of adres zijn waarop niemand woont.
Basisbankrekening openen
Om in aanmerking te komen voor deze basisrekening moet je minimaal 18 jaar zijn, een geldig identiteitsbewijs kunnen tonen en een inschrijfadres bij een erkende hulpverleningsorganisatie of overheidsinstantie hebben. Het is ook mogelijk een basisrekening te openen als je schulden hebt. Je mag er niet op rood staan.
Is je bankrekening geblokkeerd, stap je naar je bank (dat geldt voor de bij het Convenant aangesloten banken ABN AMRO, ING Bank, Rabobank, SNS Bank of Triodos Bank) en vraag je om hulp om een werkende betaalrekening te kunnen (her)openen. Zij zullen je hierin bijstaan als het goed is.
Word je begeleid door een van de aangesloten hulporganisatie, laat hen je dan helpen het aanvraagformulier in te vullen. Deze organisaties vallen onder het Convenant: het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), DJI, Federatie Opvang, het Leger des Heils, NVVK, Reclassering NL, de Vereniging van (alle) Nederlandse Gemeenten (VNG), WSNP en professionele curatoren, bewindvoerders e.d. getoets door het CBM of aangesloten bij het BPBI, NBBI, NBPB of VeWeVe.
Privé of zakelijke rekening zonder pinpas
Iedere bank heeft altijd de gegevens van een fysieke locatie nodig. Zonder adres kan er natuurlijk geen post worden gestuurd. Zeg je, ik sta nergens ingeschreven en kan dus geen pinpas ontvangen dus zoek ik een rekening zonder pinpas (of eventueel creditcard), dan is dat op zich logisch maar toch niet aan te raden. Je bent dan erg beperkt qua mogelijkheden en er is een alternatief: de basisrekening dankzij postadres bij een hulpverleningsinstantie. Op die manier kun je zelfs een buitenlandse rekening openen. Zorg er uiteraard voor dat je makkelijk beschikking hebt tot de post en dat andere mensen er niet zomaar aan kunnen zitten.
Buitenlandse rekening
Waarom zou je een buitenlandse rekening willen openen? Een buitenlandse bankrekening kan in veel gevallen grote voordelen met zich meebrengen. De Duitse bank N26 bijvoorbeeld biedt een gratis bankrekening aan, inclusief een gratis MasterCard. Er zijn geen addertjes onder het gras of verborgen kosten aan verbonden.
Hoe kun je een Duitse bankrekening openen? In veel gevallen is het mogelijk om dit online te regelen. Bij N26 kun je een rekening openen met een buitenlands adres. Bij andere banken kun je ook een tijdelijk adres gebruiken, bijvoorbeeld van vrienden of kennissen die in Duitsland wonen. Zolang je beschikking hebt tot een adres waar je post op kan ontvangen staan er dus (voordelige) mogelijkheden tot je beschikking!
Bankrekening openen zonder inkomen
Het is goed te weten dat een voorwaarde voor de N26 rekening – en voor veel andere rekeningen – een mobiele telefoon is. Nu is een telefoon tegenwoordig voor thuislozen sowieso erg belangrijk maar let op dat het wel een Iphone 5s (iOS11) of Android 6.0 of hoger moet zijn, anders werkt de app niet.
Voor veel rekeningen is de voorwaarde van een regelmatig gestort inkomen traditioneel gebruikelijk, maar voor een bank als N26 niet. Zij verwachten alleen dat je 18+ bent, identificatie kunt tonen, een (inschrijf)adres hebt en Engels, Duits, Spaans, Italiaans of Frans spreekt.
Privé of zakelijke rekening openen met verblijfsvergunning
Kom je uit een ander land naar Nederland en weet je al dat je langer dan vier maanden hier zult blijven, ben je verplicht je binnen vijf dagen – gratis – bij een gemeente te laten inschrijven (de gemeente van het hierboven beschreven inschrijfadres). Koop geen adres. Criminelen prooien op iedereen die iets hard nodig heeft. De kans is erg groot dat je bedrogen wordt. En dat kan weer gevolgen hebben voor een eventuele uitkering.
Als je korter dan vier maanden denkt te blijven, schrijf je je in in de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI). In beide gevallen krijg je een Burgerservicenummer (BSN). En daarmee kun je in combinatie met een inschrijfadres een bankrekening openen. Op deze manier is een bankrekening ook haalbaar voor asielzoekers.